در روش تحقیق کیفی، دادههای جمع آوری شده از نوع دادههای کیفی هستند، البته شاید دادههای تجربی کمی نیز باشند، در این صورت باید از این دادهها طبق منطق تحلیل کیفی استفاده نمود. از آنجایی که پژوهشگر ابزار عمده در جمعآوری و تجزیه و تحلیل دادههای کیفی است، پیشنیاز مهم هر تحلیل کیفی داشتن برخی ویژگیها، پیش از شروع بررسی مسئله مورد نظر است. مهمترین ویژگی آن است که پژوهشگر باید تلاش کند، پیشداوریها، دیدگاهها و یا فرضیاتی را که ممکن است در تجزیه و تحلیل دادهها تداخل ایجاد نماید را کاهش داده و یا از آنها آگاه شود. داشتن این ویژگی به پژوهشگر کمک میکند تا دیدگاههای شخصی خود را در هنگام آنالیز محتوا کمتر دخالت داده و یک پدیده را همانگونه که هست مورد بررسی قرار دهد.
در این مطلب به آموزش تحلیل کیفی برای دانشجویان دوره دکتری مدیریت پرداخته شده است. تحلیل کیفی روشهای مختلفی دارد که تحلیل محتوا (تِم) و نظریهپردازی دادهبنیاد از مهمترین روش های آن است. با آموزش روش تحقیق کیفی دانشجویان دوره دکتری مدیریت می توانند بخش کیفی تحقیق را انجام دهند. بخش کیفی مقدمه ای بر ورود به بخش کمی در یک تحقیق آمیخته است. در این آموزش به حوزه های تحلیل کیفی، روش های تحلیل کیفی و انواع کدگذاری تحقیق کیفی پرداخته شده است.
تحلیل کیفی را باید رویکرد مسلط بر تحقیقات دوره فرامدرن و محصول انتقادات مکتب انتقادی فرانکفورت از روشهای کمی دانست، که گستره وسیعی از علوم انسانی را دربرگرفته است. مطالعات مردمشناسی و آداب و رسوم و روابط اجتماعی و نیز مطالعات مربوط به تحلیل محتوا، همگی در حوزه تحقیقات کیفی قرار میگیرند، هرچند ممکن است از روشهای کمی نیز بهره ببرند. بهطور کلی تحقیقاتی که به نوعی کتابخانهای و نظری هستند و اطلاعات بهوسیله ابزارهای سنجش مربوط نظیر فیش، جدول، کارت و امثال آن گردآوری میشود، در گروه تحقیقات کیفی قرار میگیرند. آموزش تحلیل کیفی برای دانشجویان دکتری مدیریت بسیار مهم است.
ادامه مطلبدر این مقاله از سایت با مدیر قصد داریم در مورد متغیرهای میانجی و تعدیل گر صحبت کنیم.احتمالا در پایان نامه ها و مقالات پژوهشی غیر از متغیرهای وابسته و مستقل در مورد متغیرهای میانجی و تعدیل گرهم شنیده اید .درک تفاوت بین متغیر میانجی و تعدیل گر از اهمیت بالایی در انجام پژوهش ها برخوردار می باشد. اما واقعا چه تفاوتی بین متغیر میانجی و تعدیل گر وجود دارد.
وقتی متغیر سومی یا سازه سومی بین دو سازه مرتبط به هم دیگر فاصله بیاندازد، اثر متغیر میانجی ایجاد می شود.شکل زیر گویای مطلب است.
ادامه مطلبیکی از مهمترین استراتژیهای روش تحقیق کیفی، نظریهپردازی دادهبنیاد (Grounded Theory) است. در این جا با تعریفی کوتاه از این استراتژی انجام روش کیفی، به سراغ آموزش روشهای کدگذاری در آن میرویم. نظریهپردازیدادهبنیاد (Grounded Theory)، یک روششناسی «استقرائی» کشفنظریه است که این امکان را برای پژوهشگر فراهم میآورد تا گزارشی نظری از «ویژگیهای عمومیموضوع» پرورش دهد، درحالیکه بهطور همزمان، پایه این گزارش را در مشاهدات تجربی دادهها محکم میسازد. استراوس و کوربین به سال ۱۹۹۸ با تدوین روالهای کتاب «کشفنظریهدادهبنیاد»، سه نوع کدگذاری پیشنهاد دادند:
کدگذاریباز، فرآیند تحلیلی است که از طریق آن، مفاهیم شناسایی شده و ویژگیها و ابعاد آنها در دادهها کشف میشوند. در این مرحله از نظریهپردازی دادهبنیاد (Grounded Theory)، مقولههایاولیه اطلاعات در خصوص پدیده درحال مطالعه را بهوسیله بخشبندی اطلاعات شکل میدهد. پژوهشگر مقولهها را بر همه دادههای جمعآوریشده، نظیر مصاحبهها، مشاهدات و وقایع یا یادداشتهای خودبنیان میگذارد.
درواقع نظریهها جزء «دادههای خام» محسوب میشوند. پیشامدها، وقایع و اتفاقات، بهعنوان نشانههای بالقوه پدیده در نظرگرفته شده، یا تحلیل میشوند و بدینسان برچسب مفهومی دریافت میکنند. بنابراین «مفاهیم»، واحدهای پایهای یا خرد تحلیل هستند، زیرا از تصویر ذهنی و مفهومسازی از دادههاست که نظریه شکل میگیرد، نه به تنهایی از خود دادههای واقعی. درواقع پیشامدها، نشانههای مفاهیم هستند. تطبیق مستمر نشانهها، تحلیلگر را با شباهتها، تفاوتها و ثبات معنایی که منجر به ساخت یک مفهوم (یا مقوله) و ابعاد آن میشود، مواجه میکند.
ادامه مطلبدر حال حاضر بهترین نرم افزارهای تحلیلی داده های کیفی، سه نرم افزار MAXQDA- ATLASti- NVivo هستند. اگر چه هر سه کاربرد مشترکی دارند اما تفاوتهایی نیز با همدیگر دارند که صد البته برای کاربرانی که داده هایشان به زبان فارسی است این تفاوت ها پر رنگ تر می باشند.
اگر دوست دارید کمترین مشکل را داشته باشید از مکس کیودا نسخه 12 پلاس و ترجیحا پرو استفاده نمایید. در اولویت بعدی اطلس تی نسخه فول 7.5 نیز گزینه مناسبی است چرا که در ارائه مدل نهایی مزیتهایی نسبت به مکس کیودا دارد. انویوو اگر چه برای محققان کیفی متون انگلیسی و چند زبان اروپایی، نرم افزار بسیار ایده آلی است اما متاسفانه برای متون فارسی در حال حاضر اصلا مناسب و خوب نیست این در حالی است که نسخه انویوو 11 پلاس کاملا متفاوت تر از نسخه های پیشین است و بسیار توانمند می باشد. البته لازم به یادآوری است که داده هایی که به صورت فیلم، صدا یا متون pdf هستند برای این سه نرم افزار در بخش کدگذاری تفاوتی ایجاد نمی کنند و هر سه به خوبی قادر هستند یاری دهنده محقق و پژوهشگر باشند.
درباره این سایت